Trong ngành may mặc hiện nay xuất hiện rất nhiều loại vải khác nhau, trong đó có vải gấm. Đây là chất liệu có sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, mang nét cổ điển nhưng cũng không kém phần sang trọng, tạo nên sức cuốn hút cho các sản phẩm thời trang được làm từ chất liệu này. Loại vải tưởng chừng sẽ bị mai một theo thời gian thế nhưng nó vẫn tồn tại và trở thành xu hướng thời trang ngày càng được nhiều người lựa chọn.
Vải gấm là gì?
Vải gấm là loại vải có nguồn gốc từ tự nhiên được dệt từ các sợi tơ tằm. Đây được coi là loại vải thượng hạng, có lịch sử lâu đời với kỹ thuật thêu dệt tinh xảo, phức tạp nhất trong các loại vải lụa tơ tằm.
Chúng có nhiều loại hoa văn cầu kỳ, màu sắc đa dạng bắt mắt, khi sờ vào có cảm giác rất mịn và mượt. Bề mặt vải láng bóng nhẹ, óng ánh tự nhiên nên được lựa chọn sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, ứng dụng khác nhau.
Vải gấm bắt nguồn từ đâu?
Vải gấm đã xuất hiện từ 5000 năm trước tại Trung Quốc, rồi lan rộng sang các nước lân cận như Hàn Quốc, Việt Nam, Nhật Bản… Một số tài liệu cổ ghi chép cho rằng phương pháp thêu dệt vải gấm đã xuất hiện ở nước ta dưới thời Văn Lang. Vào thời Vua Hùng thứ 6, công chúa Thiều Hoa đã phát hiện ra phương pháp dệt vải lụa, gấm.
Thuở ấy, gấm được dệt chủ yếu từ tơ tằm và chỉ được dành cho vua chúa, quan lại vì giá thành rất đắt đỏ và có giá trị. Ngày nay, các kỹ thuật ngày càng cải tiến và phát triển, vải gấm được làm từ nhiều loại vật liệu khác nhau để phù hợp với các nhu cầu khác nhau của người tiêu dùng như gấm tổng hợp, gấm cotton.
Ở Việt Nam, làng nghề Vạn Phúc (Hà Đông) được xem là cái nôi của vải gấm nổi tiếng nhất cả nước với nhiều thước vải đẹp tinh xảo, chất lượng mà ít nơi sánh được.
Quá trình thêu dệt vải gấm
Đây là công đoạn vô cùng phức tạp, yêu cầu người thợ phải tỉ mỉ, cẩn thận. Chính vì vậy, để sản xuất được những thước vải gấm nguyên bản, cao cấp nhất, nhiều hoa văn tinh tế là điều không hề dễ. Quy trình và các công đoạn phải tỉ mỉ, chăm chút cùng độ lành nghề tay của người thợ. Cũng bởi thế, gấm được coi là chất liệu cao cấp, xa xỉ khi được dệt thủ công. Quy trình sản xuất chi tiết bạn tham khảo thêm phía dưới nhé.
Sản xuất vải gấm thủ công
Sau quá trình ươm sợi tơ, các thợ vải sẽ bắt đầu tiến hành dệt nổi vải qua những chiếc khung cửi được thiết kế 2 tầng hay còn gọi là khung hoa. Để rút ngắn thời gian và thuận tiện nhất trong việc sản xuất thì việc điều khiển khung cửi phải cần đến sự phối hợp của 2 người. Một người ngồi trên và một người ngồi phía dưới để đảm bảo được tính đồng nhất trong quá trình dệt.
Người ngồi bên trên sẽ kéo hoa, khi nào con thoi kêu 2 tiếng thì người ngồi phía dưới sẽ dệt cho đúng nhịp. Việc này đòi hỏi thao tác của những người dệt phải thực sự khéo léo, tỉ mỉ và công phu. Để có được những tấm vải gấm chất lượng tốt đòi hỏi người thợ phải có tay nghề cao, kỹ thuật tốt.
Sử dụng công nghệ để sản xuất
Nhu cầu sử dụng ngày càng tăng cao mà việc sản xuất thủ công thì sẽ không thể đáp ứng kịp. Chính vì thế, người ta bắt đầu áp dụng công nghệ vào quá trình sản xuất thêu dệt vải gấm. Với thiết bị Jacquard được sáng tạo lắp vào khung dệt, giúp đơn giản quy trình sản xuất hơn.
Việc này đã giúp tiết kiệm được thời gian cũng như tiết kiệm nhân lực từ đó làm giảm được giá thành cho chất vải này. Tuy nhiên, sử dụng máy móc và công nghệ vào trong khâu sản xuất sẽ không lột tả được hết vẻ đẹp của “tác phẩm nghệ thuật” như những người thợ thủ công lành nghề.
Đặc điểm của chất liệu vải gấm
Quy trình sản xuất khắt khe, đòi hỏi tỉ mỉ, công phu là thế, vậy những tấm vải gấm có đặc điểm gì nổi bật để có thể thu hút nhiều người đến vậy? Sự nổi bật về màu sắc cùng những hoa văn tinh tế đã làm lên tên tuổi của loại vải này.
Màu sắc độc đáo
Vải gấm được những người thợ thiết kế với nhiều gam màu sáng tạo và đa dạng. Sự kết hợp nhiều màu sắc và hoa văn khác nhau trên cùng một tấm vải đã tạo nên một bức tranh vô cùng tinh tế và độc đáo. Loại vải này có khả năng bắt sáng tốt đem đến hiệu ứng thị giác, thu hút người nhìn.
Bất kỳ hoa văn nào điểm xuyết trên gấm cũng sẽ mang lại độ sắc nét và vô cùng bắt mắt. Khác với các loại vải khác, vải gấm trước khi dệt sẽ cần được nhuộm màu trước, nhờ vậy, khi dệt vẫn được sự hài hòa và tinh tế trong màu sắc.
Hoa văn tinh tế
Vải gấm là một trong những loại vải có kỹ thuật thêu dệt cầu kỳ, phức tạp. Để hoa văn được sống động, độc đáo đòi hỏi người thợ phải có gu thẩm mỹ tinh tế cùng bàn tay khéo léo, chuyên nghiệp.
Các hoa văn trên vải là sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật truyền thống và hiện đại với bố cục cân đối. Vẻ đẹp ấy không rườm rà, rối mắt mà còn toát lên sự sang trọng, phóng thoáng. Chính vì thế, mỗi tấm vải làm một tác phẩm nghệ thuật của các thợ vải tạo ra.
Ưu – nhược điểm của vải gấm
Với những đặc tính ưu việt, nổi bật mà vải gấm đem lại, chúng được nhiều người vô cùng ưa chuộng. Cùng tìm hiểu kỹ hơn những ưu – nhược điểm của loại vải này nhé.
Ưu điểm
Độ bền cao
Vải gấm thường dày nên có thể gây nóng, nhưng bù lại chúng được đánh giá là chất liệu có độ bền cao. Màu sắc của vải luôn được đảm bảo về độ mới, dù có đem giặt nhiều lần cũng không hề phai màu, bề mặt vải bóng mịn giúp cho sản phẩm giữ được tính thẩm mỹ cao.
Màu sắc phong phú
Dù là loại vải được dệt tự nhiên nhưng vải gấm có rất nhiều màu sắc đa dạng, khác nhau. Vải có độ bắt sáng cao nên tạo cảm giác tốt cho thị giác, thu hút người nhìn. Những bộ trang phục được làm từ loại vải này luôn được người tiêu dùng ưu ái hơn cả nhờ sự tỏa sáng của nó dưới ánh đèn.
Vải gấm có hoa văn tinh tế, đặc sắc
Đây là điều làm nên ấn tượng riêng, nổi bật của vải gấm. Qua bàn tay tài hoa, khéo léo cùng gu thẩm mỹ tinh tế của các nghệ nhân, hoa văn trên vải được bố trí hợp lý, cân đối, làm toát lên sự sang trọng, phóng thoáng. Những họa tiết này rất đa dạng, đẹp mắt phù hợp với từng nhu cầu khác nhau của khách hàng.
Chất liệu tự nhiên, thân thiện
Có nguồn gốc từ các sợi tơ tằm và quá trình sản xuất thủ công nên loại vải này gần như không gây hại, ảnh hưởng đến môi trường. Chất vải này không gây kích ứng da, rất dễ mặc và phù hợp với đa số người mặc.
Sang trọng, cao cấp
Đây là loại vải thể hiện được sự sang trọng, quý phái cho người mặc. Bất cứ thứ gì khi được khoác vải gấm đều nhận được sự chú ý, khen ngợi của người nhìn. Chính vì thế, rất nhiều người nhất là giới thượng lưu chuộng loại vải này.
Nhược điểm
Dù có rất nhiều ưu điểm nổi bật, nhưng loại vải gấm này cũng có một số nhược điểm riêng:
- Loại vải này có độ dày nên dễ gây nóng, bí bách cho người mặc.
- So với chất liệu lụa hay vải đũi thì gấm không có độ mềm mại, mịn màng bằng
- Tuổi thọ của vải sẽ giảm khi bị ướt
- Bảo quản và vệ sinh vải phức tạp
- Dễ bị ngả màu, gây ố vàng nếu dính mồ hôi
- Dòng vải gấm polyester rất dễ bám bụi, bí nóng khi mặc và không thân thiện với môi trường
Cách vệ sinh và bảo quản
Như nói ở trên, việc bảo quản cũng như vệ sinh vải gấm rất phức tạp nên bạn cần chú ý:
- Nên giặt bằng tay, hạn chế dùng máy giặt để chất lượng và độ bền của vải được đảm bảo.
- Chỉ sử dụng các chất tẩy rửa nhẹ có nguồn gốc từ thiên nhiên và không sử dụng chất tẩy rửa, bột giặt hóa học có chứa clo cao sẽ ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm.
- Nhiệt độ nước phù hợp khi giặt vải gấm là 30 độ C vì vậy, bạn nên lưu ý khi giặt để vải không bị co rút khi nước quá lạnh hay làm mất độ bóng của vải do nước quá nóng gây ra.
- Nên phơi sản phẩm ở khu vực có gió tự nhiên, thoáng mát.
- Nên lộn mặt trong của vải ra ngoài trong quá trình phơi để đảm bảo chất lượng và độ bền cho vải.
Vải gấm được ứng dụng trong đời sống như nào?
Ngày nay, vải gấm đã có những bước cải tiến đáng kể, không chỉ sử dụng trong may mặc mà nó còn được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác.
Trong thời trang – may mặc
Đây vốn là ứng dụng hàng đầu của loại vải này. Chúng được sử dụng để may váy, may đầm, may áo dài. Đây được coi là chất liệu xa xỉ, cao cấp trong may mặc. Tại châu Á, vải gấm hay được sử dụng để may các bộ trang phục truyền thống như: Áo dài, Kimono, áo bà ba, áo sườn xám, Hanbok… Bên cạnh đó, nó cũng được dùng để may những bộ lễ phục trong các dịp lễ hội làng, hội hè tái hiện lại lễ nghi của các vua chúa ngày xưa…
Đồ trang trí nội thất
Với độ óng ả, mượt mà, vải gấm được dùng để sản xuất rèm cửa, khăn trải bàn, vỏ bọc chăn ga gối nệm, đệm… làm toát lên vẻ đẹp sang trọng, tinh tế, đầy tính thẩm mỹ.
Thủ công mỹ nghệ
Thật không khó để thấy những đồ dùng thủ công mỹ nghệ đa dạng, phong phú n được làm từ gấm. Hiện nay, các mặt hàng thủ công mỹ nghệ làm từ vải gấm được đánh giá rất cao. Chúng đa dạng màu sắc cùng những họa tiết tinh tế nên có giá trị cao và được nhiều du khách màu làm quà tặng.
Kết luận
Những thông tin chắc hẳn đã giúp bạn hiểu rõ hơn về loại vải gấm tinh tế, độc đáo này. Có bất kỳ thắc mắc nào hãy bình luận để chúng tôi hỗ trợ thêm cho bạn nhé. Cùng tiếp tục theo dõi thêm trong các bài viết sau để có thêm nhiều kiến thức bổ ích.
